Geschiedenis

De geschiedenis van de huidige Stadspartij Heerlen start eind 1977 als Thei Vrolings wordt uitgenodigd voor een gesprek met Thijs Wijnen en Piet Odekerken. Aanleiding was de onvrede die in Heerlerheide heerste. Men voelde zich achtergesteld en vond dat er veel te veel geld ging naar het centrum van Heerlen en veel te weinig naar de wijken. Ook de haast ongebreidelde kaalslag, zonder een concreet plan voor een nieuwe invulling, zorgde voor verontwaardiging.

Thei Vrolings was door Thijs en Piet benadert opdat men een eigen politieke groepering wilde oprichten en op zoek was naar een lijsttrekker. Thei was al jarenlang een bekend gezicht in Heerlerheide en actief in diverse verenigingen en het carnavalsgebeuren.

Te laat

Hoewel de drie mannen al snel op één lijn zaten, was men toch al bijna te laat om nog deel te kunnen nemen aan de verkiezingen van 1978. Men kon uiteindelijk wel deelnemen, maar alleen onder de naam van de lijsttrekker. Zo ontstond dus de naam “Lijst Th. Vrolings”. Als lijst 10 nam men deel aan de verkiezingen, met 14 kandidaten.

Lijst Vrolings wist inderdaad één zetel in de Heerlense gemeenteraad te veroveren. Als er 27 stemmen meer op de lijst waren uitgebracht, had ook nummer twee, Piet Odekerken, de raad gehaald, maar helaas. Thei Vrolings nam dus wel plaats in de raad. Politieke ervaring had hij niet en ondanks de waarschuwingen dat een politieke carrière niet altijd gemakkelijk is, ging hij er volledig voor. Vrolings zegt hier zelf over; “Men had mij al gewaarschuwd en ik merkte inderdaad in de loop der tijd dat een aantal ‘vrienden’ zich niet meer lieten zien. Gelukkig zijn de goede vrienden gebleven. Ik mag zelfs zeggen dat ik dankzij de politiek ook nieuwe vrienden heb gemaakt. Zo heb ik in de beginjaren veel steun gehad van andere fracties, met name van Huub Scheeren, een andere eenmansfractie in de raad destijds.”

Het CDA, in die tijd absoluut de grootste partij in Heerlen, was niet blij met de zetel voor de nieuwe lijst. Voorman H. Savelsbergh stelde zelfs dat het CDA de absolute meerderheid zou hebben behaald als de stemmen van de Lijst Vrolings bij het CDA zouden worden opgeteld. Een begrijpelijke reactie, want Heerlerheide was voor die tijd een waar CDA-bolwerk.

Overigens nam in dat jaar ook de Socialistische Partij (SP) voor het eerst aan de verkiezingen deel, maar wist (nog) geen zetel te behalen.

Partij

Meteen na de verkiezingen werd door vele mensen achter de schermen werk gemaakt van het opzetten van een echte vereniging. Dit werd de Groepering Heerlen-Noord, de partij die de basis vormt voor het 25 jarig jubileum van de huidige Stadspartij Heerlen. Thijs Wijnen werd de partijvoorzitter en Ben Kemp de secretaris.

Een van de eerste successen van de Groepering Heerlen-Noord was de overkluizing van de open beek aan de Willem Barentszweg. Via een motie werd deze overkluizing gekoppeld aan de voorgenomen aanleg van de Terhoevenderweg.

Herindeling

De verkiezingen van 1982 stonden helemaal in het teken van de gemeentelijke herindeling, Hoensbroek werd bij Heerlen gevoegd. Er deden nu meer plaatselijke groeperingen mee aan de verkiezingen. De actiegroep ’81 uit Hoensbroek deed het goed, met maar liefst vier zetels. De Groepering Heerlen-Noord deed het ook niet verkeerd. Dankzij twee zetels konden Thei Vrolings en Thijs Wijnen een rol spelen in de Heerlense politiek. De diverse lokale partijen werkten in de oppositie goed samen en konden als blok redelijk tegengas geven aan de coalitie.

Thei Vrolings over deze raadsperiode: “Er is veel tot stand gekomen, bijvoorbeeld de ontwikkeling van Heerlerheide Centrum en de operatie van Zwart naar Groen, met de aanleg van de wijk Zeswegen. Het CDA speelde nog steeds de eerste viool en was onbetwist leider van de coalitie.”

Door de samenvoeging van de twee gemeenten Heerlen en Hoensbroek, moest er veel extra werk verzet worden. Alle verordeningen werden naast elkaar gelegd, op elkaar afgestemd en vervolgens opnieuw vastgesteld. Dat zorgde voor veel extra vergaderingen. Volgens Thijs Wijnen was dit een zeer vruchtbare periode, waarin veel is bereikt voor de stad.

Terworm

In deze periode werd veel gesproken over het Themapark Terworm. De Groepering Heerlen-Noord was voorstander, maar het plan ging uiteindelijk na veel protesten niet door. Achteraf gezien is Thei Vrolings daar blij om; “Je moet ook je fouten kunnen toegeven. Ik ben nu heel blij dat het plan voor Terworm niet is doorgegaan. Als je het gebied nu bekijkt is dat een veel betere ontwikkeling.”

De verkiezingen van 1986 leverde wederom twee zetels op. Thei en Thijs konden hun werk dus voortzetten. De fractie werd zelfs versterkt door een derde zetel. John van Haren, die aan de verkiezingen had deelgenomen als lijst Burgerbelangen ’86, sloot zich aan bij de Groepering Heerlen-Noord.

Het CDA en de PvdA hadden samen een grote meerderheid. Het meest in het oog springende item in deze periode was de voorgenomen vestiging van een vaste plek voor methadon-verstrekking op de Bokstraat. Onder aanvoering van de Groepering Heerlen-Noord kwam Heerlerheide massaal in opstand. Uiteindelijk werd van het plan afgezien en is gekozen voor een mobiele uitgiftepost, die ook nu nog wordt gebruikt.

Een andere belangrijke ontwikkeling was dat de partij bleef groeien. In 1988 had de partij al ruim 250 leden, een ongekend hoog aantal voor een plaatselijke partij. Vrolings en Wijnen vullen in koor aan; “Dat kwam mede doordat wij altijd een heel degelijk bestuur hebben gehad met goede voorzitters. De partij ging toen al naar de burgers toe om te luisteren en te leren.”

Ommekeer

De verkiezingen van 1990 betekenden een ommekeer in de lokale politiek. Mede dankzij een sterke achterban en ook dankzij de komst van Rein Hummel (ex-PvdA) naar de Groepering Heerlen-Noord, wist men een grote verkiezingsoverwinning te behalen. Liefst 7 zetels bleken er voor de Groepering Heerlen-Noord te zijn gereserveerd. Het CDA behaalde 14 zetels en de PvdA behaalde ook 7 zetels. Het CDA nodigde de grootste partijen uit voor de coalitieonderhandelingen en de Groepering Heerlen-Noord hoorde daar dus bij. De twee landelijke partijen hielde de boot echter af. Lokale partijen zouden onvoldoende druk op Den Haag kunnen leggen, zei men. De werkelijke reden was waarschijnlijk het feit dat Rein Hummel de overstap van de PvdA naar de Groepering Heerlen-Noord had gemaakt en de PvdA geen zin had om samen met Hummel in een college te zitten.

Ondanks de 7 zetels werd het dus weer de oppositie. Thei Vrolings weet nog goed dat het niet makkelijk was om leiding te geven aan een grote fractie. “Ik was als fractievoorzitter altijd een kleine club mensen gewend, waarmee je gemakkelijk kon overleggen. Met 7 personen in de fractie was het in het begin best lastig om alles in goede banen te leiden. Er ging dan ook enige tijd overheen voordat de fractie zijn draai gevonden had en ook het contact met het bestuur en de partij weer goed op de rails stond.” De partij was nu een belangrijke oppositiepartij. Gedurende de raadsperiode werd de naam veranderd in Stadspartij Heerlen-Noord. Dit werd mede ingegeven door de opkomst van lokale politieke partijen in den lande die ook de naam stadspartij gingen voeren. Stadspartij had dus een herkenbare klank en gaf ook goed aan waar de partij voor stonden staat: het belang van de stad en dan met name het noordelijke deel (Heerlerheide en Hoensbroek).

De Stadspartij Heerlen-Noord sloot zich ook aan bij het landelijke overlegorgaan van lokale politieke partijen en bij de Partij Nieuw Limburg.

Handhaving

In 1994 behaalde de Stadspartij Heerlen-Noord wederom 7 zetels. De politieke verhoudingen waren echter volledig veranderd. CDA had 8 zetels, de Stadspartij Heerlen-Noord 7, de SP 6, de PvdA 4, VVD 3 en D’66 3. De tweede en derde partij, Stadspartij en SP, werden echter buiten de coalitie gehouden.
Beide partijen vonden elkaar in de oppositierol. In deze periode kwamen weer enkele grote projecten van de grond zoals het centrumplan, de woonboulevard, het Glaspaleis en Avantis. Het Grote Stedenbeleid betekende een belangrijke impuls voor Heerlen en de start van Buurtgericht Werken.

Regeringsverantwoordelijkheid

Na twee perioden met 7 zetels en een rol in de oppositie, veranderde alles in 1998. Nu behaalde de partij 6 zetels in de raad. De naam van de partij was veranderd in Stadspartij Heerlen. Het woord Noord was weggelaten omdat de partij na 20 jaar politiek vond dat men nu de gehele gemeente moest vertegenwoordigen.

Als derde partij werd de Stadspartij Heerlen natuurlijk weer uitgenodigd voor de coalitiebesprekingen. Dit keer lukte het wel om toe te treden tot een brede coalitie. Alleen CDA en SP werden buiten de coalitie gehouden. De vraag was nu wie als eerste wethouder voor de partij naar voren zou worden geschoven. De keus viel op Thei Vrolings.

Rondom de invulling van de wethoudersfunctie waren de spanningen hoog opgelopen.
Rein Hummel kon zich niet verenigen met de gang van zaken en splitste zich af. Hij ging verder als eenmansfractie en de Stadspartij had nog maar 5 zetels. Ondertussen had de Ouderenpartij (2 zetels) aangegeven dat men zelfstandig wilde blijven, maar zich verder graag bij de fractie van de Stadspartij wilde aansluiten. Zo had de Stadspartij Heerlen toch eigenlijk weer 7 stemmen.

Thei Vrolings werd wethouder van Openbare Werken, Sport en Recreatie. Hij zegt hier het volgende over: “Ik heb zelf een technische opleiding genoten en wilde graag deze portefeuille. Ook omdat ik toen al, en nu nog steeds, denk dat dit een aandachtsgebied is waar je concreet zaken ziet gebeuren. Straten worden aangelegd, sportaccommodaties aangelegd etc.. Je hebt met deze portefeuille ook veel direct contact met de mensen en je kunt gelukkig vaak direct iets voor ze doen. Het is mij al die tijd dan ook erg goed bevallen.”

Dat Thei Vrolings het ook in de ogen van de andere collegeleden goed deed bleek wel in 2000 toen de coalitie struikelde over de kwestie Licom. Het CDA trad toe tot de coalitie en de diverse portefeuilles werden herschikt. De portefeuille van Vrolings bleef echter volledig intact.

Nieuwe ervaring

In 2002 werd door de Stadspartij Heerlen voor het eerst als coalitiepartij deelgenomen aan de verkiezingen. Thei Vrolings was nog meer dan in het verleden lijsttrekker en het gezicht van de partij. De kiezers beloonden de inzet van wethouder Vrolings en de andere fractieleden met een gelijkblijvend zetelaantal.

De Stadspartij werd wederom uitgenodigd deel te nemen aan de coalitie en mocht nu zelfs 2 wethouders leveren. Thei Vrolings behield zijn geliefde portefeuille en Loek Damen werd parttime wethouder Cultuur en Onderwijs.

Toch was er veel veranderd dankzij de komst van het dualisme. Wethouders zijn niet langer lid van de gemeenteraad. Voor de Stadspartij Heerlen betekende dat heel veel. Naast de twee wethouders, zitten er nu namelijk ook nog 6 raadsleden in het gemeentebestuur. In totaal zijn er 8 actieve politieke vertegenwoordigers voor de Stadspartij Heerlen. En dat in het de periode dat de partij haar 25 jarig jubileum mag vieren (2003).

Toekomst

De Stadspartij Heerlen is anno 2004 een serieuze factor in de Heerlense politiek. Op de vraag naar de verwachtingen voor de toekomst kijkt Thei Vrolings eerst even terug: “Momenteel is de betrokkenheid van de burger bij de politiek een hot issue. Als ik dan naar de open structuur van onze partij kijk, geeft mij dat veel vertrouwen voor de toekomst. In dat kader heeft de partij haar belangrijkste besluit al in 1978 genomen. Maandelijks is er overleg tussen de fractie, het bestuur en de leden van de partij. Over alle politieke onderwerpen wordt dan gesproken, en zeker ook over de agenda voor de volgende raadsvergadering. De fractie heeft in het verleden al herhaaldelijk de mening bijgesteld op advies van deze ledenbijeenkomsten. Dat deze werkwijze aanlaat blijk ook wel uit het grote aantal leden dat wij nog steeds hebben.”

De Stadspartij Heerlen is dus altijd al een open, transparante en betrokken partij geweest. Luisteren naar de stem van de leden, maar ook naar de stem van de andere burgers is een vaste waarde geworden. Vanaf 2003 is dit verder ontwikkeld. Vanaf die tijd gaat de Stadspartij Heerlen elke maand naar een andere wijk in Heerlen. Ter plaatse wordt dan met de wijkbewoners gesproken en wordt getracht om de politiek weer dichter bij de gewone burgers te brengen. Dat is geen streven, maar een concrete werkwijze. De kreet die voor de wijkbijeenkomsten wordt gebruikt geeft eigenlijk alles aan:”De Stadspartij komt naar de wijk!”.

Tijdens de verkiezingen van 2006 werden vier zetels behaald. In 2009 sloot Armand van de Ruijt, eenmansfractie van de Ruijt, zich aan bij de Stadspartij en kwam het zetelaantal op vijf.

Bij de verkiezingen van maart 2010 werden de vier oorspronkelijke zetels behouden. Doordat het aantal zetels van de coalitie 2006-2010 sterk afnam (SP: van 11 naar 9; PvdA van 8 naar 4; VVD blijft 3; en OPH van 2 naar 3) bestond voor de Stadpartij de kans deel te nemen aan de coalitie vorming. Binnen het nieuwe college werd Nico Aarts namens de Stadspartij Heerlen wethouder financiën.

2014 …….